کنجد

کنجد، با نام علمی Sesame، یکی از قدیمی‌ترین و باخاصیت‌ترین دانه‌های موجود در کره زمین است که به عنوان منبعی مهم در رژیم غذایی اقوام مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه، محصولات متنوعی از دانه‌های کنجد تولید می‌شوند که حاوی خواص ارزشمند آن هستند. در این نوشته، به بررسی انواع کنجد و نیز خواص و عوارض آن خواهیم پرداخت.

انواع کنجد

کنجد به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود که بر اساس رنگ دانه‌ها نامگذاری شده‌اند:

• کنجد سفید
• کنجد قهوه‌ای
• کنجد سیاه

در بازار ایران، بیشتر کنجد سفید شناخته شده است و بیشتر محصولات نیز از این نوع دانه‌ها تهیه می‌شوند. با این حال، کنجد سیاه و قهوه‌ای نیز در بسیاری از فرهنگ‌ها مصرف می‌شوند، به ویژه کنجد سیاه که به دلیل عطر و طعم قوی‌اش در آسیای جنوبی معروف است.

خواص کنجد برای سلامتی

دانه‌های کنجد دارای فواید متعددی برای سلامتی هستند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• منبع مناسب فیبر: هر سه قاشق غذاخوری کنجد پوست کنده (حدود 30 گرم) تقریباً سه و نیم گرم فیبر دارد که معادل 12 درصد از نیاز روزانه بدن است.
• کاهش کلسترول و تری گلیسرید: مصرف منظم کنجد می‌تواند به کاهش کلسترول و تری گلیسرید کمک کند.
• منبع مغذی پروتئین گیاهی: در هر سه قاشق غذاخوری کنجد حدود پنج گرم پروتئین وجود دارد.
• کاهش فشار خون: دانه‌های کنجد به دلیل محتوی منیزیم، می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند.
• حمایت از سلامت استخوان‌ها: کنجد حاوی مواد مغذی متعددی است که به سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند.
• کاهش التهاب: کنجد می‌تواند در بهبود مشکلات التهابی موثر باشد.
• منبع ویتامین‌های گروه B: کنجد یکی از منابع مناسب ویتامین‌های گروه B است.
• تشکیل سلول‌های خونی: کنجد حاوی مواد مغذی برای تشکیل سلول‌های قرمز خون است.
• کنترل قند خون: با توجه به سرشار بودن از پروتئین و کمبود کربوهیدرات، ممکن است به کنترل قند خون کمک کند.
• محتوی آنتی‌اکسیدان‌ها: مصرف کنجد می‌تواند به افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی در خون کمک کند.

علاوه بر خواص ذکر شده، برخی دیگر از خواص احتمالی کنجد شامل تقویت سیستم ایمنی، کمک به کاهش درد زانو ناشی از آرتروز و حمایت از سلامت تیروئید است.

عوارض کنجد

اگرچه دانه‌های کنجد خواص فراوانی دارند، باید در مصرف آن‌ها احتیاط کرد:

• مصرف زیاد کنجد ممکن است منجر به کاهش خطرناک فشار خون شود.
• فیبر موجود در کنجد می‌تواند موجب مشکلاتی برای آپاندیس گردد.
• مصرف بیش از حد ممکن است سطح قند خون را به زیر حد طبیعی برساند.
• مصرف کنجد در دوران بارداری ممکن است به دلیل احتمال آلودگی به باکتری سالمونلا خطرناک باشد.

مناسب است پیش از مصرف کنجد با پزشک خود مشورت کرده و مقدار آن را در شرایط معمولی کنترل کنید.

محصولات کنجدی موجود در بازار

تنوع زیاد محصولات کنجدی در بازار، باعث می‌شود که افراد به سادگی این مواد مغذی را به رژیم غذایی خود اضافه کنند. برخی از این محصولات شامل موارد زیر می‌شود:

• روغن کنجد
• کنجد بوداده و خام
• انواع کنجد عسلی نازک و ضخیم
• ارده کنجد و حلوا ارده
• کنجد بار