مشخصات
نویسنده: | محمد بن فریدون همام تبریزی |
---|---|
مترجم: | رشید عیوضی |
شابک: | 1ـ78ـ6143ـ600ـ978 |
ناشر: | فرهنگستان زبان و ادب فارسی |
موضوع: | شعر فارسی |
ردهبندی کتاب: | اشعار فارسی (شعر و ادبیات) |
قطع: | وزیری |
نوع جلد: | شومیز |
نوع کاغذ: | تحریر |
تعداد صفحه: | 435 |
سایر توضیحات: | اشعاری که در این دیوان به چاپ رسیده بالغ بر 3944 بیت است که شامل 165 بیت عربی و 3779 بیت به فارسی است. قسم اول در شعر عربی شامل قصاید، قطعات و مفردات در توحید، مدح و موضوعات مختلف دیگر. قسم دوم در شعر پارسی به این شرح: 1. توحید، نعت، مدایح و مواعظ شامل پنج غزل و قطعه در توحید، یک قصیده و یک قطعه در نعت حضرت پیامبر، قصاید و قطعاتی در مدح سلطان احمد تگودار، سلطان محمود غازان، سلطان محمد اللجایتو، خواجه شمسالدین محمد صاحب دیوان، خواجه رشیدالدین فضلالله، شیخ ابراهیم بن سعدالدین حمویه و سه قصیده در موعظه. 2. غزلیات دربردارندۀ 220 غزل که برخی از آنها فقط چند بیت است و به حد معمول نیست. نکتۀ مهم و قابل توجه در مورد غزلهای همام عبارت است از وجود دو غزل که از لحاظ حاویبودن به چند بیت به زبان تبریزی شایستۀ توجه است. نخستین از آن دو غزل شمارۀ 12 است که غزلی است ملمع در هفت بیت که شش مصراع و یک بیت از ان به زبان تبریزی است و دومین غزل، شمارۀ 158 است که آن هم در پایان بیتی به زبان تبریزی دارد. 3. مراثی شامل دو قطعه، یک ترجیعبند و یازده غزل. نخستین از آن دو قطعه، قطعهای است که «بر تربت پادشاه سعید نوشتهاند»؛ و ظاهراً مراد از این پادشاه، غازانخان محمود است. قطعۀ دیگر هم «بر تربت پادشاهزاده نوشتهاند». بعد از آنها ترجیعبندی است در مرثیۀ شمسالدین صاحب دیوان. پس از اینها یازده غزل در مرثیه است. 4. مقطعات و اخوانیات، 43 قطعه بزرگ و کوچک است در موضوعات مختلف و مکاتباتی با دوستان. 5. مفردات که 48 بیت فرد است در موضوعات مختلف؛ 6. رباعیات شامل 98 رباعی در زمینههای عشقی، عرفانی و چند رباعی هم در مسائل مختلف؛ 7. کتاب مثنویات، مثنویای است در بحر خفیف شامل 558 بیت در توحید و نعت پیامبر و فرزندان و یاران و عمّان آن حضرت و سپس در زمینههای مختلف مانند عشق، علم، واعظان ریایی، موعظه و .... . 8. کتاب صحبتنامه؛ مثنویای است عشقی در بحر هزج (مسدس مقصور یا محذوف) شامل 383 بیت. نخست ابیاتی است در توحید و ستایش پیغمبر اکرم و یاران وی و سپس مطالبی مطالبی در زمینههای مختلف بدین شرح: در سبب نظم کتاب، |