کتاب توسعه خود انگیخته و تکامل اجتماعی اثر محمدقلی یوسفی نشر کلید پژوه

در تبیین علل وجود تفاوت سطح توسعه در بین کشورهای پیشرفته و توسعه‌نیافته، اغلب بر ضعف¬ها و علل شکست¬ها تأکید می¬شود. فقدان منابع طبیعی، ناکافی بودن سرمایه برای تأمین هزینه¬های آموزشی و تکنولوژیکی، مسائل سیاسی، فرهنگی و تاریخی، موقعیت جغرافیایی، سیاست¬های درون¬گرایی و اختلال¬های ناشی از مداخلات دولتی و... به عنوان عوامل بازدارنده توسعه معرفی می¬شوند. واقعیت آن است که علیرغم تلاش‌های زیاد و اتخاذ استراتژی‌های مختلف، کشورهای توسعه‌نیافته نتوانستند به جرگه کشورهای توسعه‌یافته راه یابند. اما با فرض اینکه این عوامل، توجیه¬کننده توسعه¬نیافتگی کشورها باشند، این سؤال مطرح می‌شود که آیا می¬توانیم موفقیت را از طریق بررسی شکست¬ها توضیح دهیم؟ همان¬گونه که «هایک» به¬خوبی بیان داشته، قبل از این¬که توضیح دهیم چرا مردم اشتباه می¬کنند، بایدابتدا توضیح دهیم که اصولاً چگونه آنها می¬توانند درست عمل کنند . نشان دادن شکست¬ها و نارسایی¬ها، ساده است و توضیح علل آن¬ها دشوار نیست. اما آنچه اهمیت دارد، نشان ¬دادن موفقیت¬ها و توضیح دلایل آن است. به¬عبارت دیگر، قبل از این¬که علت موفقیت را توضیح دهیم شاید لازم باشد شرایط موفقیت توضیح داده شود. هدف ما در اینجا توضیح همین مسئله است که اصولاً یک اقتصاد چگونه می¬تواند موفق عمل کند؟ مسئله زمانی بیشتر اهمیت پیدا می¬کند که ما شاهد اقتصادهای موفق توسعه‌یافته و کشورهای ناموفق و توسعه‎‌نیافته هستیم.