کتاب سامانیان و غزنویان اثر محمدرضا ناجی

سامانیان خاندانی ایرانی بودند که یک چند به عنوان والیان دست‌نشانده طاهریان (205 – 259 ق) در شهرهایی از خراسان و ماوراءالنهر حکومت کردند. در سال 287 ق امیراسماعیل سامانی در پی پیروزی بر عمروبن لیث صفاری دولت مستقل سامانیان را در بخارا بنیاد نهاد. این دولت تا 389 ق به حیات خود ادامه داد. سامانیان در این مدت افزون بر سراسر خراسان و ماوراءالنهر، در زمان اقتدار خود، بر ولایات گرگان و طبرستان و ری تا حدود اصفهان، و سیستان و کرمان نیز سلطه داشتند و نه تن از آنان به امارت رسیدند. سلسله سامانیان از نخستین سلسله‌های ایرانی پس از اسلام و سلسله غزنویان نخستین سلسله غیرایرانی حاکم بر این سرزمین در همان دوران است. محمدرضا ناجی، در این کتاب به شرح جغرافیای سیاسی، دیوانسالاری، وضع اجتماعی، زندگی اقتصادی و چگونگی معماری و هنر و دین‌ها و فرقه‌ها در دوران حاکمیت این دو سلسله می‌پردازد.